Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh lý đang có xu hướng tăng ở các nước phát triển. Nguyên nhân gây bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu chưa rõ ràng nhưng thường xảy ra ở người trẻ, có biểu hiện chủ yếu là đau bụng, tiêu chảy phân máu kèm theo sốt và sút cân, mất máu... Bệnh lý viêm loét đại trực tràng chảy máu thường không được chẩn đoán và điều trị kịp thời nên bệnh thường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. 

Nguyên nhân gây viêm loét đại trực tràng chảy máu (xuất huyết)

Đại tràng là phần cuối của đường tiêu hóa, nơi hình thành và chứa đựng phân trước khi bài tiết ra ngoài nên thường dễ mắc các bệnh lý mạn tính dai dẳng ảnh hưởng tới chất lượng sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Bệnh viêm loét đại tràng chảy máu là bệnh lý thường gặp, bệnh lý này có đặc điểm là gây ra hiện tượng viêm, loét và rối loạn chức năng của đại tràng và trực tràng.

Nguyên nhân của bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu thường liên quan tới quá trình đáp ứng miễn dịch. Bệnh viêm loét đại tràng chảy máu và bệnh Crohn gọi chung là nhóm bệnh viêm ruột (Inflammatory Bowel Disease- IBD).

Các triệu chứng của bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu lúc đầu có thể chỉ khu trú tại trực tràng, về sau lan dần vào trong, tổn thương có thể toàn bộ đại tràng đôi khi có thể lan cả sang một phần của đoạn cuối ruột non. Bệnh tiến triển nặng dần lên chủ yếu do người bệnh chủ quan, không thăm khám, chẩn đoán và điều trị ngay từ khi có các triệu chứng đầu tiên. 

Đối tượng nguy cơ của bệnh lý viêm loét đại trực tràng chảy máu tập chung ở tuổi 15 - 30 và 60 - 70 tuổi, có thể gặp ở cả nam và nữ. 

Viêm loét đại trực tràng chảy máu - Chẩn đoán sớm để phòng biến chứng nguy hiểm (Ảnh minh họa)

Dấu hiệu nhận biết của bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu

Tùy theo mức độ tổn thương của đại tràng và trực tràng mà bệnh lý này có biểu hiện khác nhau.

Dấu hiệu điển hình nhất thường gặp ở bệnh nhân mắc viêm loét đại trực tràng chảy máu là tiêu chảy nhiều lần trong ngày, phân có nhiều nhầy máu, nếu bệnh nặng có khi chỉ toàn nhầy máu mà không có phân. Đau bụng cũng là triệu chứng hay gặp ở bệnh lý này, đau bụng làm bệnh nhân phải đi đại tiện ngay. Bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu có triệu chứng mót rặn khi đại tiện.

Giai đoạn đầu bị bệnh viêm loét đại trực tràng thường bị nhầm là bị bệnh lỵ và tự điều trị nhưng không có kết quả hoặc có giảm bớt triệu chứng nhưng sau bệnh ngày càng tăng dần khi người bệnh tiếp tục tự điều trị không đúng cách. 

Ở các thể nhẹ, người bệnh lý viêm loét đại trực tràng chảy máu không có thay đổi về thể trạng, triệu chứng đại tiện nhầy máu chỉ kéo dài dưới 4 ngày, không có thay đổi thể trạng, không có thiếu máu hoặc giảm protein máu. Bệnh lý khởi phát ban đầu thường chỉ khu trú ở trực tràng hoặc đại tràng sigma, hiếm khi có tổn thương cao hơn ở phía trên. Các biểu hiện ngoài ruột có thể xuất hiện ở giai đoạn muộn. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể diễn tiến thành nặng.

Ở trường hợp nặng hơn, bệnh nhân thường khởi đầu bằng đau quặn bụng, rồi đại tiện phân máu, có thể xảy ra vào ban đêm nhưng số lần đại tiện thường dưới 6 lần/ngày. Thường kèm theo sốt, giảm protein máu, làm bệnh nhân mệt mỏi.

Dấu hiệu bệnh trở nên trầm trọng khi người bệnh đi đại tiện có máu hơn 6 lần/ngày và thường xảy ra về ban đêm; thường có cảm giác đau rát, buốt hậu môn và mót rặn. Cơ thể người bệnh suy sụp với nhịp tim nhanh, huyết áp hạ, sốt cao, bụng trướng. Khi mắc viêm loét đại trực tràng chảy máu nếu không được điều trị kịp thời thì tiến triển rất nặng dẫn đến tử vong do xuất huyết trầm trọng hoặc giãn đại tràng nhiễm độc.

Bệnh nhân có thể sốt, thiếu máu, biểu hiện bằng hoa mắt chóng mặt, nhất là khi ngồi xuống và đứng lên; có thể có phù chân do giảm protein máu khi mắc bệnh lâu ngày. Ở thể nặng có biểu hiện mất nước: khát nước, môi khô, người hốc hác, thậm chí có triệu chứng sốc như: mạch nhanh, huyết áp tụt, đau bụng dữ dội do viêm đại tràng nhiễm độc. Ngoài ra, có thể có các triệu chứng như sưng đau các khớp, đau vùng thắt lưng và cùng chậu do viêm khớp cùng chậu.

Bác sĩ làm gì để chẩn đoán được bệnh lý viêm loét đại trực tràng?

Chẩn đoán dựa vào các triệu chứng lâm sàng và các biểu hiện đặc trưng khi nội soi đại trực tràng kết hợp với sinh thiết có thể chẩn đoán được viêm loét đại trực tràng chảy máu. Khi soi đại trực tràng, cần cẩn thận không nên bơm hơi nhiều vì có thể gây thủng ruột.

Để củng cố cho chẩn đoán xác định, có thể bác sĩ sẽ cho bệnh nhân làm thêm một số xét nghiệm như: xét nghiệm phân, xét nghiệm máu, sinh hóa, giảm vitamin B12, axit folic, Fe huyết thanh; chụp Xquang khung đại tràng, nội soi khung đại tràng và sinh thiết niêm mạc đại tràng được xem là phương pháp chẩn đoán chính xác bệnh. 

Khi đã được chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc điều trị phù hợp tùy theo triệu chứng và mức độ tiến triển của bệnh. 

Bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu có nguy hiểm?

Các biến chứng thường thấy ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu là người bệnh bị suy kiệt, thiếu máu, sốc do nhiễm độc, có thể thủng đại tràng trong trường hợp nặng.

Các biến chứng nhẹ của ruột là giả polyp, chỉ xảy ra trong 20% trường hợp, các biến chứng ít gặp hơn là nứt hậu môn, rò và áp-xe hậu môn. Nặng hơn, người mắc viêm loét đại trực tràng chảy máu có thể bị chảy máu trầm trọng, hẹp đại tràng, phình đại tràng nhiễm độc, thủng và dẫn đến ung thư.

Một số biến chứng khác thường gặp của viêm loét đại trực tràng chảy máu như viêm quanh mật quản, viêm khớp, hồng ban nút, viêm da mủ hoại thư, viêm xơ đường mật tiên phát, viêm thận bể thận và sỏi, trong đợt cấp nặng của viêm loét đại trực tràng chảy máu lan rộng có thể có biến chứng đông máu rải rác nội mạc.

Điều trị viêm loét đại trực tràng chảy máu thế nào?

Cho tới nay chưa có thuốc điều trị khỏi bệnh hoàn toàn mà việc điều trị viêm loét đại trực tràng chảy máu, các thuốc điều trị cấp tính có thể giúp lui bệnh, dừng tình trạng xuất huyết. 

Thông thường, trong bệnh lý viêm loét đại trực tràng, các thuốc thường được dùng phối hợp là corticoid, sulfasalazin và các dẫn chất của nó, azathioprin, cyclosporin. Tuy nhiên, tùy theo tình trạng, giai đoạn của bệnh, tổng trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc cụ thể.

Phẫu thuật cắt bỏ đại tràng là biện pháp duy nhất để điều trị khỏi bệnh lý hoàn toàn, thường được áp dụng trong trường hợp nặng gây nhiễm độc, nguy cơ thủng đại tràng hoặc khi bệnh không đáp ứng khi điều trị bằng thuốc.

Song song với việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân cần thực hiện các chế độ dinh dưỡng tốt cho hệ tiêu hóa, tránh stress, không dùng các chất kích thích, uống đủ nước và khám sức khỏe định kỳ - đây cũng là những biện pháp giảm nguy cơ mắc bệnh lý này đối với người khỏe mạnh. Khi có triệu chứng, cần đi khám bệnh sớm và điều trị kịp thời khi tổn thương chưa lan rộng; theo dõi định kỳ để phát hiện tránh để bệnh tiến triển thành ung thư.

Tổng đài tư vấn và theo dõi điều trị miễn cước 1800 5454 35 /zalo 0916 561 338