Viêm đại tràng cấp tính là bệnh gì?

Đại tràng (ruột già) có chức năng chính là chứa các chất cặn bã của quá trình tiêu hóa thức ăn từ ruột non xuống và tống ra ngoài, trong đó còn có cả nước. Do phải thường xuyên tiếp xúc với chất thừa của thức ăn, nên đại tràng dễ trở thành một trong những môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.

Viêm đại tràng cấp tính chính là tình trạng viêm nhiễm do vi khuẩn / vi rút / ký sinh trùng gây ra làm tổn thương khu trú hoặc xuất hiện và phát triển ở phần niêm mạc đại tràng. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương nặng hay nhẹ mà đại tràng sẽ xuất hiện các triệu chứng khác nhau.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng cấp tính

Bệnh lý viêm đại tràng cấp tính có liên quan chặt chẽ với vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường.

Viêm đại tràng cấp tính có thể do thực phẩm bị nhiễm vi sinh vật gây bệnh hoặc uống phải nước có vi sinh vật có thể gây ra viêm đại tràng cấp tính; Nhiễm virút và gặp nhiều hơn cả là virút Rota; Hoặc nhiễm ký sinh trùng loại hay gặp nhất là lỵ amíp, với vi khuẩn có thể là lỵ trực khuẩn (Shigella), vi khuẩn thương hàn (Salmonella), vi khuẩn tả (Vibrio cholerae), vi khuẩn E. coli, vi khuẩn lao… ; Ngoài ra có thể gặp viêm đại tràng cấp tính do dị ứng thức ăn.

Tùy theo tác nhân gây viêm đại tràng cấp tính mà có các triệu chứng biểu hiện của bệnh có thể khác nhau ở từng người. Phác đồ điều trị viêm đại tràng cấp tính cũng tùy nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị phù hợp.  

Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh - Nguyên Trưởng khoa nội bệnh viện Y học cổ truyền TW chia sẻ thêm về nguyên nhân gây viêm đại tràng.

Triệu chứng, biểu hiện của viêm đại tràng cấp tính

Tùy theo tác nhân gây ra bệnh mà các triệu chứng của viêm đại tràng cấp tính sẽ biểu hiện khác nhau. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp của bệnh:

  • Viêm đại tràng cấp tính do lỵ amíp: Người bệnh thường gặp các triệu chứng như đau bụng quặn từng cơn, mót đi ngoài liên tục, nhưng mỗi lần đi ngoài chỉ có một ít phân có máu và chất nhày kèm theo phân.
  • Bệnh do vi khuẩn lỵ, người bệnh thường có sốt, đau bụng, đi ngoài phân lỏng có máu, trong một ngày/đêm đi nhiều lần phân lẫn máu nên phân có màu như máu cá, đặc biệt, nếu do Shigella shiga, số lần đi ngoài không thể đếm được (phân chảy ra theo đường hậu môn, không thành khuôn), mất nước và chất điện giải nhiều cho nên rất dễ trụy tim mạch.

Nói chung, viêm đại tràng cấp tính đặc trưng bởi các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy xảy ra đột ngột, phân toàn nước (có thể có máu, nhày), người mệt mỏi, gầy sút nhanh. Triệu chứng đau bụng là chủ yếu, đau thắt bụng dưới, đau từng đoạn hoặc đau dọc theo khung đại tràng, đau do co thắt đại tràng, có khi gây cứng bụng. Triệu chứng có xu hướng tăng nặng khi ăn thức ăn lạ, đồ tanh, dùng các chất kích thích.

Bệnh lý viêm đại tràng cấp tính có nguy hiểm không?

Nếu bệnh nhân mắc viêm đại tràng cấp tính do amip nếu không được điều trị đúng có thể dẫn đến viêm đại tràng mạn tính.

Bệnh lý viêm đại tràng cấp do khuẩn lỵ có thể gây biến chứng thủng đại tràng, viêm loét đại tràng,  hiếm gặp hơn là gây nhiễm trùng huyết.

Diễn biến của viêm đại tràng cấp tính rất nhanh, nếu không được điều trị kịp thời có thể gây mất nước và điện giải và có thể bị trụy tim mạnh, tính mạng người bệnh sẽ bị đe dọa.

Viêm đại tràng cấp tính nếu không được điều trị dứt điểm dễ biến chứng thành viêm đại tràng mạn tính. Viêm đại tràng mạn tính kéo dài gây ảnh hưởng lớn sinh hoạt, vận động của người bệnh, lâu dài không điều trị đúng cách có thể biến chứng thành ung thư đại tràng.

Viêm đại tràng cấp tính uống thuốc gì tốt nhất?

Khi có các triệu chứng hay biểu hiện của viêm đại tràng cấp tính, cần đi khám để tại các chuyên khoa tiêu hóa để xác định nguyên nhân gây bệnh và điều trị kịp thời.

Chỉ khi xác định được nguyên nhân gây viêm đại tràng cấp tính thì việc điều trị mới đạt hiệu quả tốt nhất.

Trong khi chờ kết quả xét nghiệm soi phân xác định nguyên nhân và dùng thuốc trùng định, các bác sĩ có thể chỉ định tạm thời thuốc giảm đau, rối loạn tiêu hóa. Người bệnh cũng có thể dùng các thuốc đại tràng cấp tính có nguồn gốc thảo dược để tạm thời làm thuyên giảm các triệu chứng cấp tính.

Ngoài ra việc bù nước nước và chất điện giải là hết sức cần thiết nhằm mục đích không để trụy tim mạch.

Lời khuyên của chuyên gia về phòng viêm đại tràng cấp tính

Viêm đại tràng cấp tính có thể gọi là “bệnh từ miệng mà ra” nên để phòng bệnh, người bệnh cần đảm bảo vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm thật tốt.

Hàng ngày, người bệnh viêm đại tràng cấp tính không nên ăn các loại thực phẩm chưa nấu chín (tiết canh, nem chua, nem chạo, gỏi, rau sống…) và không uống nước chưa đun sôi, nhất là nước đá không được tiệt trùng.

Trong gia đình, khi có người mắc bệnh do kiết lỵ, bệnh lỵ trực khuẩn, thương hàn, tả…, cần tiệt khuẩn các dụng cụ dùng trong ăn uống bằng cách luộc với nước đun sôi. Phân người bệnh không được để vương vãi, phải cho vào hố xí và có chất sát khuẩn mạnh, nhất là ở nông thôn, miền núi.

Tổng đài tư vấn và theo dõi điều trị 1800 5454 35 / zalo 0916 561 338